:: اخبار و مقالات::::مقالات::

طبقه بندی و مراکز اولیه ژنتیکی گندم

این گندم از طریق یک تلاقی خود به خودی Emmer یا T.dicoccum با یک گیاه برگ باریک وحشی بنام Agilops Squarrosa (14=n2 کروموزوم و ژنوم DD) بوجود آمده اند که نهایتا دارای 42 کروموزوم با ژنوم AABBDD می باشند. نوع وحشی و پوستدار آن تا کنون نه در مرکز ژن آسیای مرکزی و نه در پژوهش های باستان شناسی مشاهده شده است.

طبقه بندی و مراکز اولیه ژنتیکی گندم.

این گندم از طریق یک تلاقی خود به خودی Emmer یا T.dicoccum با یک گیاه برگ باریک وحشی بنام Agilops Squarrosa  کروموزوم و ژنوم DD) بوجود آمده اند که نهایتا دارای ۴۲ کروموزوم با ژنوم AABBDD می باشند. نوع وحشی و پوستدار آن تا کنون نه در مرکز ژن آسیای مرکزی و نه در پژوهش های باستان شناسی مشاهده شده است.

طبقه بندی و مراکز اولیه ژنتیکی گندم
طبقه بندی و مراکز اولیه ژنتیکی گندم

 

گندم های معمولی

این گندم از طریق یک تلاقی خود به خودی Emmer یا T.dicoccum با یک گیاه برگ باریک وحشی بنام Agilops Squarrosa

کروموزوم و ژنوم بوجود آمده اند که نهایتا دارای ۴۲ کروموزوم با ژنوم AABBDD می باشند.

نوع وحشی و پوستدار آن تا کنون نه در مرکز ژن آسیای مرکزی و نه در پژوهش های باستان شناسی مشاهده شده است.

ولی این مطلب مورد قبول است که T.macha که گندم هگزا پلوئید پوست دار و با محور سنبله شکننده از این نوع گندم ها می باشند.

T.vavilovii نیز یک گندم هگزاپلوئید پوست دار است و بنظر می رسد در اثر یک موتاسیون ساده بوجود آمده و

از نوع سخت آن T.aestivum و T.spltiformae که امروزه مورد کشت و کار قرار میگیرد،

گندم نان به نام T.aestivum حاصل می شود.نوع بهاره این نوع گندمها به عنوان گندمهای سخت شناخته شده است

و نوع گندم نرم آن نیز از دونوع گندمهای نرم ‌پاییزه و گندمهای نرم بهاره تشکیل یافته است.

انواع گندمهای هگزاپلوئید دارای ارقام بسیاری هستند که در تمام قستمهای دنیا مورد کشت وکار قرار می‌گیرند.

گندم های جفت دانه

گندمهای تتراپلوئید (۲۸=n2 کروموزوم با ژنوم AABB) هستند.

نوع وحشی Emmer یا جفت دانه T.dicoccoides نتیجه تلاقی خود بخودی T.aegilopoides یا T.boeoticum

با یک گراس وحشی بنام Aegilops Speltoides می باشند که مرکز اولیه ژن آنها را آسیا می دانند.

از نظر تکاملی T.dicoccoides از خویشاندوان T.timopheevi می‌باشند.

نوع زراعی این گندم T.dicoccum است. در مصر این گندم در سطح وسیعی به عنوان گندم نان کشت و کار می‌شود.

پس از جهش یا موتاسیون نوع زراعی و سخت آن (بدون پوست خارجی )، T.durum بوجود آمده است.

گندم های تک دانه

گندمهای دیپلوئید (۱۴=n2 کروموزوم با ژنوم AA) شبیه جوهای دوردیفه (دوپر) هستند.

بطوریکه در هر سنبلچه در محور سنبله فقط یک دانه وجود دارد.

گندم های دیپلوئید تک دانه مانند T.boeoticum یاT.aegilopoides از یک علف برگ باریک بوجود آمده اند.

این گندمها را می‌توان امروزه در یونان و قستمهایی از آسیای صغیر پیدا نمود.

این مناطق از دنیا به عنوان مرکز اولیه تنوع ژنتیکی این گندم شناخته شده‌اند.

پوشینه‌های گندمهای تک‌دانه غالباً پس از خرمن‌کوبی هنوز به آن چسبیده هستند (دانه‌های پوست‌دار).

گونه T.monococcum بوضوح دارای کیفیت آردی بهتری نسبت به گونه T.aegilopoides می‌باشد و

دارای وزن هزاردانه بیشتری هستند.

گندمهای تک‌دانه احتمالاً می‌توانند به عنوان یک گیاه زراعی جنبی مورد کشت و کار قرار گیرند،

ولی در زراعت جو به عنوان علف‌هرز محسوب می‌گردند. تا امروز نوع زراعی و سخت آن (بدون پوست خارجی ) شناخته نشده است.

مبداء و منشاء و مناطق کشت برخی از گونه‌های گندم

T.spelta
مبداء : ایران، سوئیس و شوروی.
مناطق کشت: ایران شامل اراک، تبریز، اصفهان و کشورهای آلمان، فرانسه، اسپانیا، ایتالیا، روسیه و هند.

T.maeha
مناطق کشت: غرب گرجستان.

T.polonicum
مبداء : اروپا ، کشور لهستان، حوزه مدیترانه ،اتیوپی وسومالی.
مناطق کشت : کشورهای اروپای مرکزی،‌ کشور مدیترانه، حبشه، چین، اتازونی.

T.aestivum
مبداء : آسیای مرکزی (شمال وغرب هندوستان، افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان خاور نزدیک (آسیای صغیر ، ایران وکوههای ترکمنستان ) و حوزه مدیترانه.

T.aegilopides = T.boeoticum
مبداء : غرب ایران، یونان، بلغارستان، یوگوسلاوی، قفقاز، اسرائیل، سوریه، ‌ترکیه.

T.vavilovii
مبداء: ترکیه
مناطق کاشت: ارمنستان، ترکیه.

T.dicoccum
مبداء : کوههای جنوبی اروپا و اروپای مرکزی.

مناطق کشت : مناطق معتدل سرد ایران مانند اراک، آذربایجان، نقاط سردسیر خراسان و اصفهان و کشورهای یوگوسلاوی،

آلمان، سوئیس، فرا نسه، پاکستان، هندوستان و آمریکا.

T.compactum
مبداء : آسیای مرکزی شامل شمال غرب هندوستان،‌ افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان، ارمنستان و جنوب غرب آسیا.
مناطق کشت : ایران شامل آذربایجان‌ و کردستان و کشورهای کنار اقیانوس کبیر، آسیای صغیر قفقاز، قزاقستان وافغانستان.

T.durum
مبداء : حوزه مدیترا نه، اتیوپی و سومالی

مناطق کشت : ایران شامل اراک، کردستان، لرستان، آذربایجان ، قزوین، اصفهان، خراسان و کشورهای اسپانیا،

یونان، غرب ترکیه، اطراف دریای سیاه، سوریه، شوروی، مصر، الجزایر، عراق، پاکستان، هندوستان، چین، کانادا، آمریکا، مکزیک، اوروگوئه، آرژانتین، شیلی.

T.dicoccoides
مبداء : ایران، شرق دریای مدیترا نه، قفقاز، عراق، فلسطین.

T.turanicum
مناطق کشت : ایران شامل آذربایجان، کردستان، خراسان وکشورهای آسیای صغیر، سوریه، آسیای مرکزی و چین

T.monococcum
مناطق کشت : یوگوسلاوی، آلمان، مجارستان، روسیه، آسیای صغیر، شمال آفریقا.
مبداء : قفقاز و آسیای صغیر.

T.timopheevii
مناطق کشت : غرب گرجستان

T.persicum
مبداء : آسیا بخصوص ایران، ترکیه و ارمنستان.

مناطق کشت : ایران شامل کردستان، لرستان، آذربایجان

مناطق کاشت : به دلیل تطابق زیاد با شرایط مختلف محیطی، در تمام مناطق دنیا کشت می‌شود

به همین جهت دامنه پراکندگی آن بیش از هرگونه دیگر گندم اشت. می توان گفت که بیشتر از ۹۵% گندم های ایران از واریته های این گونه گندم است.

T.turgidum

مناطق کشت : ایران شامل کردستان، لرستان، آذربایجان‌ و اراک و کشورهای فرانسه، آلمان، انگلستان،

اسپانیا، سوئیس، ایتالیا، ترکیه، استرالیا و بعضی از کشورهای آسیایی.

مبداء : اتیوپی و سومالی.

 

T.sphaerococcum

مبداء: آسیا بخصوص جنوب غربی هندوستان.

مناطق کشت: شمال هندوستان، پاکستان.

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

دکمه بازگشت به بالا